Yanacaq və yanacaq-sürtkü yağlarına olanyetərincə yüksək xərclər avtoparkı günü-gündən inkişaf edən hər bir müəssisə üçün daimi problemdir. Statistikaya əsasən, avtomobil parkı inkişaf etdikcə, onun əməliyyat xərclərinindaha da yüksək sürətləartması müşahidə olunur. Hər bir şirkət rəhbəri və ya hətta kiçik bir nəqliyyat parkının sahibi yanacaqdan çəkmələr problemi ilə üzləşibdir.
Məkrli sürücülər benzin və ya dizel yanacağı şəxsi istifadə və ya satış üçün oğurlayırlar. Və bunu o qədər məharətlə edirlər ki, sübut etmək mümkün olmur.
İşçilər güman edir ki, kiçik həcmdə dövri oğurluqdan işəgötürən bir o qədər də əziyyət çəkməyəcək. “Aşağı əmək haqqı” kimi arqumentlər bəhanə kimi istifadə olunsa da, iştah daim artır. Amma ziyan həqiqətən də cüzidirmi?
Azərbaycanda dizel yanacağının bir litri 0,80 AZN-dən başlayır. Orta hesabla, yük maşını sürücüləri hər səfərdə 50 litr boşaldırlar, bu da pul ekvivalentinə keçirdikdə 40 manata bərabərdir. Bəs bu hər günbaş verirsə necə? Və 50 yox, 100 litr boşaldılırsa? Zərərin miqdarı yalnız bir nəqliyyatdan ildə 20.000 manata çata bilər!
Fırıldaqçılıq üsulları çoxdur, ən çox yayılmışları:
- Birbaşa yanacaq çənindən boşaltma. Bunun üçün lazım olan yalnız hortumvə kanistradır. Boşaldılmış litrlərinbirhissəsiniobyektivamillərə aidetmək (hava şəraiti, yaydahavakondisionerindənistifadə, nəqliyyatvasitəsinin yüklü olduğu), qalanlarınıisə odometrinaxınsürətinidüzəltməkləsərfiyyatıəlavə edilmiş hesabata “uyğunlaşdırıb” fərqi izahetməkolur.
- Kənar qəbzlər. Yanacaqdoldurma məntəqəsində hesabat üçün qəbzin alınması qeyri-adi hal deyil. Qəbzə uyğun nəqliyyat vasitəsinə ən bahalı benzin və ya dizel yanacağı doldurulub, əslində isə aşağı dərəcəli oğurluq yanacaq. Pul fərqi gedir cibə.
- Yanacaqkartlarınınnağdlaşdırılması. Kart “kənar”qəbzlərprobleminihəlledir, lakinbaşqaimkanlar daverir. Sxemsadədir: sürücüyürüşüartırırvəyanacağı “artıq” kilometrlərinməbləğininəzərəalmaqladoldurur. “Əməliyyatda”, həmçinin,yanacaqdoldurmaməntəqəsininişçisiiştirakedir, hansıki, karta 180 litrvurur, faktikiisə 120 litrdoldurur. Yanacağındəyərfərqiniəlbirlərözaralarındabölüşdürür.
Həmçinin, bu məqsədlə bloklayıcıqurğuvəmaqnitlər, işəgötürəninxəbəri olmadığıəlavəreyslərəçıxışlar istifadə olunur… Pul qazanmaq istəyəndə bacarıq və ixtiraçılıq özünü göstərir.
Yanacaqdan çəkmənin aşkar edilməsi
Nəqliyyat vasitəsinə GPS izləmə sisteminin və əlavə Yanacaq Səviyyəsi Sensorun (YSS) quraşdırılması yanacaq ilə hər hansı manipulyasiyaları müəyyən etməyə kömək edir. Nəqliyyata naviqasiya avadanlığı – GPS/GLONASS treker, hər yanacaq çəninə isəizləyici cihaza qoşulan Yanacaq Səviyyəsi Sensor quraşdırılır.
YSS aşağıdakı üsulla quraşdırlır:
1. hər yanacaq çəni üçün münasib sensor seçilir və çənin hündürlüyünə uyğun kəsilir,
2. çəndə olan yanacaq ehtiyat üçün hazırlanmış qablamaya tökülür,
3. YSS birbaşa çənə quraşdırılır,
4. kalibrlənmə işləri aparılır – yanacaq çəni tədricən, 10 litrlərlə, benzin yaxud dizel ilə doldurulur, paralel olaraq bu proses monitorinq proqramında işlənir.
Düzgün quraşdırılmış yanacaq səviyyəsi sensorların xətası minimaldır – cəmi 1%-dək.
Yanacaqdan çəkmələrin yoxlanılması GPS monitorinq proqramında aparılır. Proqramda istənilən müddət üzrə yanacaq səviyyəsinin dəyişməsi tarixini nəzərdən keçirmək olur. Sistem məlumatı qrafiklər formatında təqdim edir. Qrafikdə istənilən nöqtəyə klik ilə nəqliyyat vasitəsinin olduğu ərazi və çəndə yanacağın həcmi müşahidə edilir.
Həmçinin, GPS.AZ sistemində bütün yanacaq doldurma və yanacaqdan çəkmə halları üzrə təfsilatlı hesabat (xəritədə konkret məkan, dəqiq tarix, yanacaq səviyyəsinin başlanğıc və son məlumatı) hazırlamaq mümkündür.
Monitorinq sistemində 100 km üzrə faktiki sərfiyyat əks etdirilir. Buməlumatınəqliyyatvasitəsininkonkretmodelininnormativləriilə müqayisə etmək və faktiki sərfiyyatın artırılması probleminin olub-olmamasını təhlil etmək olur.
Naviqasiya sisteminin istifadəçisi proqramı öz ehtiyaclarına uyğun fərdiləşdirir, məlumatları təhlil edir və bununla sürücülərin işinə nəzarət edir vəavtoparkınəməliyyat xərcləriniazaldır.
GPS.AZ şirkəti nəqliyyatın monitorinqi və Yanacaq Səviyyəsi Sensorların quraşdırılması sahəsindəbazarda liderliyi saxlayır. Azərbaycanda 1500-dən çox şirkət artıq yeni izləmə və nəzarət formatına keçib. Trafik yükündən asılı olaraq,onlar gündəlik minlərlə manat qənaət edirlər.
Yay mövsümünün sonunadəkYanacaq Səviyyəsi Sensorlarına 50% endirimtəklif olunur.
Ətraflı məlumat əldə etmək və ya sistemə qoşulmaq üçün https://gps.az/saytında sifariş yerləşdirmək, yaxud (+99412) 404-12-02 zəng edə bilərsiniz.