Rusiyalı politoloq, millətlərarası münaqişələr üzrə mütəxəssis və təhlükəsizlik üzrə ekspert Yevgeni Mixaylovun AzerTimes-a müsahibəsi:
– Aprelin 5-də Brüsseldə Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan, ABŞ Dövlət katibi Entoni Blinken və Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen arasında görüş keçiriləcək. Bu görüşdən nə gözləmək olar?
– Bu görüşdə ya Ermənistanın müdafiəsi ilə bağlı pakt artıq imzalanacaq, ya da Ermənistanla Qərb arasında münasibətlərin daha da inkişafı üçün analoji paktın imzalanması üçün bütün addımlar razılaşdırılacaq. Ermənistanın müdafiəsi paktı həm Azərbaycanın, həm də Rusiyanın milli maraqlarına birbaşa təhdiddir. Çünki Rusiya həmişə Ermənistanı müdafiə edib və bu ölkədə hərbi bazası var. İrəvanın indi gördüyü hər şey bilavasitə Rusiyanın və dolayısı ilə Azərbaycanın milli maraqlarına meydan oxuyur, çünki NATO Ermənistanda sıx yerləşərsə, Bakının qarşısına qoyduğu məqsəd və vəzifələrin həyata keçirilməsinə mane olar. Amma NATO Azərbaycanı dayandırmayacaq.
– Bunu İrəvanın Moskvaya qarşı növbəti demarşı hesab etmək olarmı?
– Bəli, bu, elə İrəvanın Moskvaya qarşı növbəti və birbaşa demarşıdır. Biz hələ də Ermənistanı razı salmağa çalışırıq. Biz danışarkən münasibətlərimizdə ziddiyyətli məqamlar olur. Ermənistan Ukraynanın əvvəllər tutduğu yolla gedir. Ukrayna da Moskva ilə dost ola, razılığa gələ bilərdi və heç nə baş verməzdi. Qərb Kiyevi aldatdı. Qərb Paşinyanın simasında indi də Ermənistanı aldadır. Moskva Ermənistan rəhbərliyinin bütün şıltaqlıqlarına hələ də dözür. Ancaq hər şeyin qırmızı xətti var. Qırmızı xəttin nə vaxt gələcəyini, Ermənistanın dövlətçiliyinin itirilməsi mərhələsinin başlayacağını anlamaq maraqlı olacaq.
– AB-nin sərhəddəki missiyasının ardınca atılan bu addım Azərbaycanla münasibətlərə necə təsir edəcək?
– Şübhəsiz ki, AB və Ermənistan arasında müdafiə ilə bağlı imzalanan hər şey İrəvanın Bakı ilə münasibətlərinə mənfi təsir göstərəcək. AB missiyası həm Rusiyanın, həm də Azərbaycanın maraqlarına zidd olan kəşfiyyat xidmətidir. Görünən odur ki, Ermənistanın sərhəddə bütün pozuntuları Azərbaycanın adına yazılacaq. İrəvanın sülh imzalamağa hazır olması ilə bağlı bütün bu vədləri tamamilə yalandır. Bakı diplomatik şəkildə bəyan edir ki, 2020-ci ildə imzalanmış bütün müqavilələrə uyğun olaraq sülh imzalamağa hazırdır. Amma bu baş vermir. Ona görə də Bakı ən pis vəziyyətə hazırlaşmalı, milli maraqların pozulması halları olarsa, məsələni güc yolu ilə həll etməlidir. Vəziyyət Cənubi Qafqazda birbaşa qarşıdurmaya doğru gedir. Fikrimcə, indi həm Moskva, həm də Bakı birgə səylərlə, hətta Türkiyə, İran və Gürcüstan da daxil olmaqla, Ermənistanın impulslarını birtəhər dayandırmalıdır. Gürcüstanın özü də Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmağa cəsarət etmədi, bunun çətin olduğunu, onunla ticarət edib dostluq etməyin daha yaxşı olduğunu anladı. Amma Ermənistan hələ də Rusiya ilə ticarət aparmasına baxmayaraq, Rusiyanın düşmənləri ilə əməkdaşlıq müqavilələri bağlamaqla vəziyyəti gərginləşdirir.
– 5 aprel görüşündə hərbi əməkdaşlıqla bağlı hansısa müzakirə və ya paktın ola biləcəyini vurğuladınız. Bu hərbi əməkdaşlıq kimə qarşı yönələ bilər?
– Bu, Moskva və Bakıya qarşıdır. Bütün bunlar göz qabağındadır. Ermənistan Gürcüstanla yaxşı iş aparır, çünki bu, Qara dənizə gedən yeganə yoldur. Rusiyaya gedən yol bağlanarsa, AB Ukrayna kimi, Ermənistana da öz mallarının rüsumsuz idxalına imkan yarada, İrəvan Gürcüstan vasitəsilə mal tədarük edə biləcək. Amma bu, Ermənistanı xilas etməyəcək. Burada hərbi müqavilələr bağlamaqla deyil, hərəkət etmək, daha çevik hökumət idarəçiliyi lazımdır. Paşinyanın elə çevik ağlı yoxdur. O, Ermənistanı fəlakətə sürükləyir. Ermənistan silahlanır, Gürcüstan limanlarından silahlar gəlir. Amma Azərbaycan da yerində dayanmır. Bakı çox gözəl başa düşür ki, Ermənistanın Qərbdəki hərəkətləri onun milli maraqlarını təhdid edir. Aydındır ki, Ermənistanın etdiyi hər şey Azərbaycana və əvvəllər onun əsas tərəfdaşı və müttəfiqi olan Rusiyaya qarşı yönəlib.