Tehranın Ukraynadakı münaqişədə istifadə etmək üçün Rusiyaya pilotsuz təyyarələr və ballistik raketlər göndərməsi İranın çoxdan gözlədiyi qabaqcıl gəmi əleyhinə raketlər, hava hücumundan müdafiə sistemləri və Su-35 qırıcıları da daxil olmaqla, daha təkmil silahlar idxal edəcəyi barədə iddialar ortaya çıxarıb. İran həmçinin raketlər, İsrail hava qüvvələri və digər təhdidlərə qarşı mübarizə aparmaq üçün S-400 hava hücumundan müdafiə sistemləri alacağını gözləyir. Razılaşma həyata keçərsə, İranın və onun müttəfiqlərinin bölgədəki hərbi qüdrəti xeyli güclənəcək.
AzerTimes xəbər verir ki, bu barədə “Avronyus” məlumat yayıb.
Britaniyanın Kral Birləşmiş Xidmətlər İnstitutunun baş elmi işçisi Castin Bronk bəyan edib ki, hava ekipajı və texniki personalın hazırlanması, eləcə də lazımi infrastruktur və yerüstü dəstək avadanlığının yaradılması zərurəti ilə əlaqədar İrana xeyli sayda Su-35 təyyarələri çatdırılacaq.
“İran mediası Rusiyanın Tehrana ən azı bir Su-35 döyüş təyyarəsi və qeyri-müəyyən sayda S-400 hava hücumundan müdafiə sistemləri verməsi ilə bağlı iddia dərc etmişdi. Lakin bu məlumat hələ də təsdiqlənməyib. İran parlamentinin Milli Təhlükəsizlik və Xarici Siyasət Komissiyasının keçmiş üzvü Şəhriyar Heydəri qeyd edib ki, Tehranın Rusiyaya sifariş etdiyi silahlar gələn ilin əvvəlində çatdırılmalıdır. Bəzi İran KİV-lərinin Su-35 qırıcılarının təhvil verilməsi ilə bağlı əvvəlki xəbərləri və virtual şəbəkələrdə Rusiyaya məxsus Su-35 qırıcısının Tehran və Mehrabad səmalarında uçuşunu əks etdirən videoların yalan olduğu üzə çıxıb. Bu yaxınlarda İran aprelin sonunda Su-35-in təhvil verilməsi ilə bağlı xəbərləri rəsmən təkzib etdi. Təbii ki, İranın bu qabaqcıl dördüncü nəsil təyyarələrini tezliklə ala bilməsinin bir çox səbəbi var. Su-35 qırıcılarının alınması İrana İnqilabdan əvvəlki dövrdə yenilənən Amerika və Sovet qırıcılarından ibarət hava qüvvələrini qismən modernləşdirməyə və bununla da onun hava hücumundan müdafiə imkanlarını artırmağa imkan verəcək. Lakin bu modernləşmə çətin ki, Tehranın regiondakı güc balansını dəyişsin, çünki Körfəz ərəb krallıqlarında daha təkmil hərbi təyyarələr var”.
Bildirilir ki, bu qırıcıların alınması 2021-ci ilin mart ayından, İran dövlət mediasının onların alınması ilə bağlı müqavilənin tamamlandığını bildirdiyi vaxtdan mübahisə mövzusu olub:
“Proqnozlara görə, Tehran ilkin olaraq Misir üçün nəzərdə tutulan ən azı 24 qırıcı alacaq. ABŞ və Yaxın Şərq kəşfiyyat rəsmiləri aprel ayında Su-35-in çatdırılmasına dair heç bir açıq sübutun olmadığını və mümkün gecikmələrin İranın ödəmə prosesi ilə bağlı olduğunu bildiriblər”.
Yaxın Şərq İnstitutunun əməkdaşı Anton Mordasov Su-35-in çatdırılma müddətinin çox güman ki, texniki hazırlıqdan və bir sıra digər amillərdən asılı olacağını deyib.
Məlumata görə, İsrailin Tehranda Haniyəni öldürməsindən sonra bölgədə gərginliyin artmasına baxmayaraq, Rusiya İrana hava hücumundan müdafiə sistemləri verməyə başlayıb:
“Avadanlığın növü qeyd edilməsə də, İran uzun müddətdir ki, S-400 sistemi axtarırdı. SEPAH-ın komandiri Məhəmməd Əli Cəfəri aprelin 25-də İranın İsrailə PUA və raket hücumundan sonra İsfahan hava bazasının İsrailin raket hücumunun hədəfi olduğunu deyib. Hücumlarda İsrail İranın S-300 sistemlərindən birinin, İranın Rusiyadan aldığı ən təkmil hava hücumundan müdafiə sistemi və köhnə nəsil S-400-ün radarını hədəfə alıb”.
Mordasov hesab edir ki, Moskva Ukrayna müharibəsində özünün müdafiə ehtiyaclarına görə çətin ki, S-400-ləri İrana ötürsün:
“Rusiya S-400 raketdən müdafiə sistemini tədarük etmək qərarına gəlsə belə, ekipajın hazırlanması və istismara verilməsi ən azı beş ay çəkəcək. Digər tərəfdən, başqa məlumatlara görə, Rusiya Yəməndəki husilərə “P-800 Oniks” gəmi əleyhinə qanadlı raketlərin tədarükü ilə bağlı danışıqlar aparır. “Oniks” raketi 300 km təsiredici uçuş məsafəsinə malikdir”.
Rusiya Prezidenti Putin əvvəllər ölkəsinin müəyyən şərtlər daxilində Qərbin düşmənlərini silahlandıra biləcəyini desə də, Mordasov qeyd edib ki, Moskva ilə husilər arasında aparılan danışıqlar daha çox Rusiya kəşfiyyat orqanlarının Putinin Amerikanın düşmənlərini silahlandırmaq ehtimalı ilə bağlı iddialarını gücləndirmək məqsədi daşıyan strateji açıqlaması olub.
Rusiyalı analitik hər hansı birbaşa tədarüklərə şübhə ilə yanaşır və qeyd edir ki, husilərə raket tədarükü Çin neft tankerlərini riskə ata bilər:
“Məlum olduğu kimi, daha əvvəl husilərin raketi Panama bayrağı altında Çinə məxsus “MV Huang Pu” neft tankerini vurmuşdu. Bu cür raketlərin tədarükü hazırkı sanksiya şəraitində Moskvanın mühüm tərəfdaşı olan ərəb ölkələrinə ciddi ziyan vuracaq”.
Bununla belə, ssenarilərdən biri də bu raketlərin təsadüfən Suriya vasitəsilə husilərin əlinə keçməsi ola bilər, xüsusən də ABŞ və müttəfiqləri Ukraynaya Kremlə qarşı Qərb istehsalı olan ATACMS raketlərindən istifadə etməyə icazə verərsə.