Xəbər - İlqar Şabanov -Trend:
“SWIFT” (ing. Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunication) – Ümumdünya Banklararası Maliyyə
Telekommunikasiya Cəmiyyəti məlumat ötürülməsi və ödənişlərin
həyata keçirilməsi üçün beynəlxalq banklararası sistemdir.
Trend xəbər verir ki, “SWIFT” 1973-cü ildən mövcuddur. Onun
vasitəsilə ilk maliyyə əməliyyatı 19 oktyabr 1977-ci ildə Belçika
şahzadəsi Albert tərəfindən həyata keçirilib. “SWIFT” – Belçika
qanunvericiliyi tərəfindən yaradılmış kooperativ cəmiyyətdir və
onun üzvlərinə – 209 ölkədən 9700-dən çox bank təşkilatı aiddir. Bu
təşkilat maliyyə sistemini birləşdirən alətləri birlikdə təqdim
edir. Onun əsas xüsusiyyəti isə ondan ibarətdir ki, iştirakçı bank
şəxsi unikal “SWIFT” şifrəyə sahib olur. Avropada ödənişlər həyata
keçirmək üçün bankın “SWIFT” şifrəsini və alıcının IBAN şifrəsini
bilmək kifayətdir.
Bir gün ərzində “SWIFT” vasitəsilə pul köçürmələri, banklararası
ödənişlər, qiymətli kağızlar, ümumi dəyəri milyard avrodan çox olan
yol çekləri də daxil olmaqla milyondan çox tranzaksiya həyata
keçirilir. Bu növ köçürmələr adətən əcnəbi valyuta, xüsusən də ABŞ
dolları vasitəsilə həyata keçirilir. “SWIFT” demək olar ki, bütün
qaydalarında beynəlxalq ISO standartlarından istifadə edir. Bu
səbəbdən bəzi inkişaf etmiş ölkələr “SWIFT” standartları əsasında
öz milli köçürmə sistemləri standartlarını yaradıblar. Buna misal,
İngiltərə (CHAPS), Fransa (SAGITTAIRE), İsveçrə (SIC) göstərmək
olar. Bu sistem vasitəsilə hər gün 40 milyondan çox mesaj
göndərilir və trilyonlarla dollarlıq maliyyə vəsaiti şirkətlər və
ya hökumətlər arasında əl dəyişir. Bir ildə “SWIFT” ilə 5 milyard
informasiya mübadiləsi aparılır. Sovet İttifaqında “SWIFT” sistemi
1989-cu ilə fəaliyyət göstərməyə başlayıb.
“SWIFT” sistemi necə işləyir?
Üç bankdan “SWIFT” sistemi vasitəsilə pul köçürmələri tələb
olunur. Hər bir bankın sürətli kodu məlumatının tələb olunduğu
əməliyyatda pul əvvəlcə vasitəçi banka köçürülür. Bundan sonra
vasitəçi bank pulu alan banka köçürür və əməliyyatı tamamlayır.