Ermənistanın MDB Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında qəbul edilmiş bəyanatları dəstəkləməkdən imtina etməsi onun etibarlı tərəfdaş kimi reputasiyasına mənfi təsir göstərə və uzunmüddətli öhdəlikləri yerinə yetirməyə hazır olduğuna şübhələr yarada bilər.
AzerTimes xəbər verir ki, bunu İrəvan Dövlət Universitetinin beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya kafedrasının dosenti Qriqor Balasanyan deyib.
Balasanyan Avrasiya məkanında təhlükəsizlik anlayışının iqtisadi və ərzaq təhlükəsizliyini də əhatə etdiyinə diqqət çəkib:
“Bu kontekstdə İrəvanın sənədləri imzalamaqdan imtina etməsi onun digər Avrasiya təşəbbüslərində, məsələn, BRİKS sammitində iştirakının məqsədəuyğunluğunu şübhə altına alır ki, bu da Avrasiya əməkdaşlıq proqramı ilə bağlıdır. Bu vəziyyətdə iki mümkün səbəb görünür: Birincisi, Ermənistan rəhbərliyi daxilində baş nazir və xarici işlər naziri arasında fikir ayrılıqları var. İkincisi, Ermənistanın Qərbə müstəqil xarici siyasətini və təkbaşına qərar qəbul etmək qabiliyyətini nümayiş etdirməyə yönəlmiş şüurlu addım atır”.
Onun fikrincə, ikinci variant daha inandırıcıdır:
“Qərar xarici amillər, ilk növbədə Qərbin təzyiqləri altında qəbul edilib. Bu qərarın tamamilə suveren olduğunu düşünmürəm. Çox güman ki, Ermənistana bu sənədlərə imza atmamağı məsləhət görüblər. Məsləhətçilər var ki, mütəmadi olaraq gəlir, zəng edir, yazır və vəziyyəti nəzarətdə saxlamaq üçün hər şeyi edir. Onların vəzifəsi İrəvanın Moskvanın təsir dairəsinə qayıtmasının qarşısını almaq və Ermənistan-Rusiya münasibətlərində yumşalmaya yol verməməkdir, çünki bu, onların maraqlarına uyğun gəlmir. Sənədi mümkün qədər az ölkənin dəstəkləməsi Qərb üçün faydalıdır, çünki bu, ona MDB və Aİİ-də nəqliyyat, ticarət və maliyyə kimi əsas sahələrdə gedən proseslərə təsirini saxlamağa imkan verir”.
“Beynəlxalq münasibətlərdə birtərəfli sanksiyaların tətbiqinin yolverilməzliyi haqqında” sənədə gəldikdə isə ekspertin fikrincə, İrəvanın mövqeyi əslində Qərbin sanksiyalarına dəstək kimi qiymətləndirilə bilər:
“Axı sənəd iqtisadi inkişafa mane olan məhdudiyyətlərdən çəkinməyi tövsiyə edir. Ermənistanın imtinası İranla əməkdaşlığı dərinləşdirməmək tövsiyələri ilə bağlı ola bilər. Logistika məsələlərinin həlli Ermənistana Fars körfəzinə çıxış imkanı verəcək, bu da ciddi iqtisadi fayda gətirəcək və İranla əlaqələri gücləndirəcək. Lakin bu, İranın təsirini məhdudlaşdırmağa çalışan ABŞ kimi xarici oyunçuların maraqlarına ziddir. Ölkənin özünün Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalardan əziyyət çəkdiyini nəzərə alsaq, İrəvanın mövqeyi ziddiyyətli görünür. “Mir” sisteminin dayandırılması ilə əlaqədar Ermənistana gələn rusiyalı turistlərin sayı keçən illə müqayisədə 30% azalıb. Ermənistan vətəndaşları Rusiyada Viza sisteminin olmaması səbəbindən vəsaitlərini nağdlaşdırarkən çətinliklərlə üzləşirlər. Bu problemlər iqtisadi artımdan və Rusiya ilə ticarət həcminin artırılmasından danışmağa davam edən İrəvanı lazımi qədər narahat etmir. Birtərəfli sanksiyaları pisləyən bəyannamə imzalamaqdan imtina etməklə Ermənistan faktiki olaraq bu məhdudiyyətlərə qoşulub və onların öz iqtisadiyyatına ziyan vurduğunu belə bildirməyib. Ermənistan XİN-i sənədlərin məzmunu barədə əvvəlcədən məlumatlandırılıb, çünki belə dövlətlərarası layihələr həmişə əvvəlcədən təsdiq üçün göndərilir. Əminəm ki, bu sənədlər Ermənistana Moskva səfərindən xeyli əvvəl çatıb. Bunlar ya oxunmur, ya da təzyiq o qədər güclü olub ki, imtina edə bilməyiblər. Hər iki variant son dərəcə mənfi təəssürat yaradır və Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin fəaliyyətinə kölgə salır. Əgər ilkin olaraq sənədləri imzalamamaq qərara alınıbsa, o zaman onların Ermənistanın maraqları ilə uyğunsuzluğu əvvəlcədən bəyan edilməli idi”.
Qeyd edək ki, oktyabrın 7-də MDB Xarici İşlər Nazirləri Şurasının iclasında qəbul edilmiş iki bəyanatı – “Avrasiyada təhlükəsizliyin təmin edilməsi prinsipləri haqqında” və “Beynəlxalq münasibətlərdə birtərəfli sanksiyaların tətbiqinin yolverilməzliyi haqqında” – Ermənistan imzalamaqdan imtina edib.