Qarabağda və Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca baş verən hadisələr qeyri-adi hal deyil. Təəssüf ki, onlar siyasətçilər, ekspertlər və media tərəfindən rutin kimi qəbul edilir. Lakin Dığ kəndi yaxınlığında baş verən döyüş xüsusi diqqət tələb edir. Bu kənd Ermənistanın Gorus şəhərindən 10 km, Xankəndidən 40 km məsafədə yerləşir. Dığ hadisəsi AB-nin İrəvandakı missiyasının Ermənistan ərazisində yerləşdirilməsindən sonra ilk insident idi.
AzerTimes xəbər verir ki, bunu rusiyalı politoloq Sergey Markedonov deyib.
“Ertəsi gün missiyanın saytında belə bir məlumat peyda oldu: “Hadisə bir daha göstərdi ki, delimitasiya olunmuş sərhəd olmadığı halda 1991-ci il xəttinə hörmət etmək lazımdır”. Həmçinin missiya münaqişə tərəflərini sərhədin delimitasiyası üzrə danışıqları aktivləşdirməyə çağırdı, habelə bu prosesi dəstəkləməyə hazır olduğunu bildirdi. Rəsmi İrəvanın Azərbaycanla sərhəddə avropalı müşahidəçiləri yerləşdirərkən əsas mülahizələrindən biri də KTMT-nin səmərəsizliyi ilə bağlı tezis idi. Onlar deyirlər ki, təşkilat yalnız münaqişə iştirakçılarını təmkinli olmağa çağırır, ləng reaksiya verir. Amma praktikada məlum oldu ki, AB missiyası da tam əminliklə günahkarın adını çəkməyə tələsmir. Bəli, danışıqlara çağırır və gələcəkdə insidentlərdən çəkinməyi tələb edir. Əvvəllər ATƏT-in Minsk qrupu tərəfindən nə qədər oxşar bəyanatlar verilib. Rusiya, gözlənildiyi kimi, Avropa missiyasının biabırçılığından istifadə edərək, bu faktı İrəvandan olan tərəfdaşlarına çatdırdı. Hazırda İrəvanda KTMT missiyasının qəbulu məsələsi müzakirə olunur. Və Rusiya XİN-in rəsmi nümayəndələrinin təbirincə desək, “top İrəvanın tərəfindədir”, – o bildirib.
Markedonov qeyd edib ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında münaqişə Qarabağ deyil, hazırda dövlətlərarası sərhədin konfiqurasiyası, iki ölkənin siyasi-coğrafi konturları əsas mövzudur:
“Və burada Dığ kimi kəndlər çoxdur. İkincisi, Bakı və İrəvanın özləri qarşılıqlı faydalı kompromis əldə edə bilmirlər və müxtəlif “maklerlər” bunu onlar üçün öz anlayışlarına uyğun edirlər. Münaqişədə heç vaxt olmadığı qədər geosiyasiləşmə meyillidir. 2022-ci ilə qədər Qərb və Rusiya Ermənistan-Azərbaycan istiqamətində açıq rəqabət aparmırdı. İndi geosiyasi rəqibin istənilən biabırçılığı və hansısa nəzarəti ona qarşı istifadə olunur. Və burada praqmatik sual var. Geosiyasi zövqə diqqət yetirməyə dəyərmi, yoxsa başqasını danlamamaq, özünü aktiv şəkildə təbliğ etmək daha yaxşıdır? Beləliklə, Dığ Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin indiki mərhələsinin keyfiyyətli rentgenini təqdim edir. Və diaqnoz çox çətindir!”