Ararat Mirzoyanın Avropa Parlamenti Xarici Əlaqələr Komitəsində çıxışı zamanı Laçın dəhlizi məsələsinin hərb yolu ilə həll edilə bilməsi haqqındakı fikirləri tamamilə reallıqdan uzaqdır.
Bu sözləri AzerTimes-a açıqlamasında siyasi şərhçi Turab Rzayev deyib.
Ekspert qeyd edib ki, Mirzoyanın səsləndirdiyi “müharibə ehtimalının” üç variantı ola bilər:
“Birincisi, Ermənistanın dəhlizi öz gücünə açmasıdır; ikincisi, bunu əvvəl olduğu kimi, Rusiya sülhməramlılarından tələb etmələridir; üçüncüsü isə bölgəyə beynəlxalq koalisiya qüvvələrinin yeridilməsidir.
İlk olaraq onu qeyd edim ki, Ermənistanın Azərbaycanla hərbi qarşıdurmaya davam gətirəcək gücü yoxdur. Stokholm Sülh İnstitutunun araşdırmalarına görə, Azərbaycan hələ 2019-cu ilədək təxminən 20 milyard dollar dəyərində silah əldə edib və son üç il ərzində isə dövlətimizin 10 milyard dollar civarında silah-sursat aldığı təxmin olunur. Bəhs edilən rəqəmlər Ermənistanın nəinki hərbi büdcəsindən, hətta dövlət büdcəsindən dəfələrlə artıqdır. Üstəlik əhali potensialı və əsgərlərin döyüş əhval-ruhiyyəsi də nəzərə alınmalıdır. Ötən ilin sentyabr toqquşmasında və ondan əvvəlki nümunələrdə olduğu kimi, ilk qarşıdurmada Ermənistan darmadağın ediləcək.
Rusiya sülhməramlılarından dəhlizin açılmasının tələb olunması da iki məqama görə ağlabatan deyil. Birincisi, sülhməramlıların ümumiyyətlə mülki əhaliyə qarşı silah tətbiq etmək mandatı yoxdur. Sülhməramlıların silah gəzdirmə və onlardan istifadə hüquqları çox məhduddur. Çünki onlar adətən yüngül silahlardan istifadə edə bilər. Ərazimizə müvəqqəti yerləşdirilən sülhməramlıların isə pulemyot daşıması, əraziyə tankların yerləşdirilməsi qəbul edilmiş beynəlxalq qanunlara ziddir. Sülhməramlılar əllərindəki yüngül silahlardan yalnız onlara hücum edildikdə müdafiə üçün istifadə edə bilərlər. Verilən cavab isə adekvat olmalıdır. Rusiyanın Qarabağda müvəqqəti yerləşdirilən iki min nəfərlik sülhməramlıları toqquşmada tərəf olsalar, onlar özləri də bir növ girova çevrilə bilərlər. Digər tərəfdən, fikrimcə, Rusiya beynəlxalq diqqəti özündən yayındırmaq üçün Cənubi Qafqaz və digər regionlarda münaqişə ocaqlarının qalmasında maraqlı olsa da, burada birbaşa hərbi münaqişəyə cəlb olunmaq istəməz.
Sırf Laçın yolu ilə bağlı hansısa beynəlxalq koalisiyanın formalaşması isə utopikdir. Ermənistanın çox arzuladığı Kosova ssenarasinin regionda tətbiqi isə hazırki məqamda real görünmür”.
Turab Rzayev Azərbaycanın Ermənistana qarşı ərazi iddiasının olmadığını, yalnız 10 noyabr Üçtərəfli Bəyanatının şərtlərinin yerinə yetirilməsini tələb etdiyini vurğulayıb:
“Mirzoyanın guya Azərbaycanın eksterritorial ərazi tələbi haqqında sözləri də ağ yalandır. Biz sadəcə 10 noyabr bəyanatından irəli gələn haqlarımızı tələb edib, nəqliyyat yolu istəyirik. Azərbaycanın Ermənistana qarşı heç bir torpaq iddiası yoxdur. Üçtərəfli Bəyanatın 6-cı maddəsində Laçın yolunun təhlükəsizliyinə Azərbaycanın məsuliyyət daşıdığı vurğulanıb. Lakin bəyanatın 9-cu maddəsində Ermənistanın Azərbaycanın əsas hissəsi ilə Naxçıvan arasında maneəsiz keçidi təmin etməli olduğu təsbit edilib. Yəni Ermənistan bizə maneə törədə bilməz. Bayaq qeyd etdiyim kimi, rəsmi İrəvan bununla bağlı üzərinə öhdəlik götürüb”.
Siyasi şərhçi Ermənistanın sürətlə silahlandığını, lakin arada olan güc fərqinə görə, açıq şəkildə müharibəyə girməyəcəyini düşündüyünü qeyd edib:
“Silahlanma məsələsinə gəldikdə isə, bildirmək istəyirəm ki, Ermənistan hazırda fərqli marşrutlar üzərindən Qərb silahları əldə etməyə çalışır. ABŞ və Fransa öz qoyduqları embarqo səbəbindən Ermənistana birbaşa silah sata bilmədikləri üçün bunu Hindistan, İordaniya və Bolqarıstan kimi ölkələrin üzərindən həyata keçirirlər. Bəhs etdiyimiz metod isə yeni deyil. Ermənistan beynəlxalq səviyyədə qanunsuz silah və narkotik dövriyyəsində aktiv iştirak edir. Ermənistanın Azərbaycan qədər silahlanmaya və hərbi infrastruktura sərf edəcək maliyyə vəsaiti yoxdur, eyni zamanda silah ala biləcəyi ölkələrin sayı da məhduddur. Bizim Türkiyə və İsraildən aldığımız silahlar qarşısında Ermənistan ordusunun qalib gəlmək şansı yoxdur. Çünki Qərbin yüksək səviyyəli silahlarına əlləri çatmır və yalnız Hindistan kimi ölkələrdən prototip silahlar almağa çalışırlar. Eyni zamanda erməni diasporunun Polşa üzərindən Ukrayna üçün verilən PUA-ları qaçırıb Ermənistana göndərdikləri haqqında məlumatlar da var. Ermənistan İrandan da silah və PUA-lar alır. Əlbəttə, bütün sadaladıqlarımız ölkəmiz üçün təhdiddir. Lakin genişmiqyaslı bir müharibə üçün bunlar kifayət deyil. Ona görə də Ermənistanın yeni müharibədən qaçacağını düşünürəm”.