Dünən günorta saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri şərti sərhəddə yeni post yaratmaq məqsədilə Laçın rayonunun Azərbaycan sərhəddindəki mövqelərinə basqın etməyə cəhd göstərib. Beləliklə, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Amerika platformasında mümkün danışıqlar haqda məlumatın yayılması fonunda iki respublikanın şərti sərhədində insan tələfatına səbəb olan hərbi təxribat törədilib. Rəsmi Bakı 3 şəhid verdiyini, İrəvan isə 4 nəfərin öldüyünü, çoxlu sayda yaralının olduğunu açıqlayıb.
AzerTimes xəbər verir ki, bu sözləri rusiyalı analitik Andrey Petrov Ermənistanın 11 apreldə laçın istiqamətindəki təxribatı haqda qeyd edib.
“Təxribat Laçın rayonu yaxınlığında olub: Ermənistan Azərbaycan Ordusunun mövqelərini sərhəddə mövcud olan postlardan rayonun dərinliklərinə sıxışdırıb çıxarmaq və strateji cəhətdən əlverişli yerdə öz postunu qurmaq məqsədi güdüb. Onlar hücuma ciddi hazırlaşaraq ağır silahlar gətirib, təkcə pulemyotlardan deyil, minaatanlardan da atəş açıb. Lakin sayıqlıq nümayiş etdirən Azərbaycan hərbçiləri dərhal işğalçının atəş nöqtələrini vurmağa başlayıb və bir neçə saat ərzində döyüş başa çatıb”, – o qeyd edib.
Petrov vurğulayıb ki, Bakı İrəvanın bacardığı qədər Azərbaycan ərazilərini ələ keçirmək istəyində olduğunu yaxşı bilir:
“Ona görə də Azərbaycan Odusunun sərhəd döyüş mövqeləri daim hazır vəziyyətdədir. Onlar strateji yüksəkliklərə nəzarət edir və Ermənistanın uzaq dərinliklərində erməni qüvvələrinin və hərbi texnikasının hərəkətlərini nəzarətdə saxlayır. Bakı həm silahlanmada, həm də sərhəddə yerləşdirilən şəxsi heyətin sayı və motivasiyası baxımından ciddi üstünlüyə malikdir. Yəni, erməni hərbçiləri sürprizə və ya güc baxımından üstünlüyə arxalana bilməz. Bəs niyə ermənilərin bütün atəş nöqtələri göz qabağında olduğu bir vaxtda Azərbaycan mövqelərinə günorta saatlarında hücum əmri verildi?
Nəticə göstərir ki, döyüşdə qalib gəlmək və sərhəddə strateji əhəmiyyətli yeri tutmaq İrəvanın məqsədi deyildi. Ona qarşıdurmanın özü, hər iki tərəfdən itkilər və atışmanın “video sənədləri” lazım idi.
Ənənəvi olaraq, Paşinyanın komandası qeyri-müəyyənlik yaratmağa çalışıb kənar sponsorlar və lobbiçilərə ilk atəş açanın Azərbaycan olduğunu iddia edəcəkdi. İrəvan regiondakı müşahidəçilər üçün qeyri-müəyyən situasiya görüntüsü yaradır: təcavüzkar kimdir, qurban kimdir?
İrəvan hakimiyyəti sərhədi delimitasiya etmək istəmir. Azərbaycan rayonlarının işğalı illərində respublikanın cənubunda bir çox erməni kəndləri nəzarətsiz şəkildə şərqə doğru böyüyüb və hazırda qismən Azərbaycan ərazisində yerləşir – sərhəd delimitasiyası aparılarsa, insanlar oradan çıxarılmalı olacaqlar. Paşinyan Azərbaycan Ordusunun əvvəlcə İrəvan üçün əlverişli mövqelərə çıxarılmasını, yalnız bundan sonra Ermənistan-Azərbaycan sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsini tələb etməklə prosesi əngəlləməyə çalışır. Bu problemi nəhayət həll edəcək delimitasiya olduğunu xatırladanlara məhəl qoymur. Lakin Rusiya müttəfiqləri arasında münasibətlərin normallaşmasında maraqlı olan əsas vasitəçi kimi ona təzyiq göstərir. Buna görə də İrəvana sərhəddə müntəzəm döyüşlər lazımdır ki, daimi döyüş təhlükəsi şəraitində xəritələrlə işləməyin mümkünsüzlüyünü bəyan etsin”.
Petrovun fikrincə, İrəvan KTMT ilə münasibətləri mənfi mərhələdə saxlamağa çalışır:
“İrəvan bir daha bəyan edə biləcək ki, Ermənistana xarici qüvvə hücum edib və Təşkilat üzvünü müdafiə etmir. İrəvanın əslində hara hücum etməsinin fərqi yoxdur, döyüşlər şərti sərhəddə baş verib və nəticədə Azərbaycan Ordusunun mövqeləri dəyişməyib. İndi heç bir şübhə yoxdur ki, Ermənistan NATO-ya keçməyə can atır, lakin onlar bunu günahsız qurban timsalında etmək istəyirlər. Buna görə də onlara erməni əsgər və zabitlərinin müntəzəm surətdə ölümü lazımdır. İki ölkənin sərhədində KTMT-nin missiyası yoxdur (və olmayacaq), ona görə də Təşkilat rəsmi İrəvanı saxtakarlıqda ittiham edə bilməz.
Formal olaraq iki ölkənin sərhədində AB-nin müşahidəçi missiyası olmalıdır, lakin döyüşün başlanmasından demək olar ki, bir gün keçib və bu günə qədər missionerlərdən heç bir reaksiya verilməyib. Bu, hücumun siyasi məqsədlər üçün İrəvan tərəfindən təşkil edildiyi arqumentini gücləndirir. İki variant var: ya İrəvan müşahidəçiləri qarşıdakı hərbi əməliyyatlar zonasına buraxmayıb, onlar 1000 kilometrlik sərhədin sakit yerlərində yerləşdirib, ya da missionerlər Ermənistan hakimiyyəti ilə razılaşaraq, özləri ora getməyiblər. Bu və ya digər şəkildə AB missiyası bəyan edilmiş funksiyaları yerinə yetirmir – yəqin ki, onun qarşısında belə bir vəzifə yoxdur.
Çox güman ki, biz İrəvanın Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasını ləngitmək üçün yenilənmiş strategiyasının sınaqdan keçirilməsinin şahidi oluruq. Qarabağ müharibəsi illərində olduğu kimi, İrəvan insan tələfatı ilə hərbi təxribatlardan istifadə edərək burada və indi sülh danışıqlarına getməyin mümkünsüzlüyünü bəyan edəcək və bununla da onları daim qeyri-müəyyən müddətə təxirə salacaq.
Bunun qarşısını almaq üçün Cənubi Qafqazda vəziyyəti sabitləşdirməyə çalışan ən böyük regional oyunçu kimi Rusiya da daxil olmaqla, Ermənistan hakimiyyətinə siyasi və diplomatik səviyyədə təsir göstərmək lazımdır. İrəvan reallığı dərk etməlidir – o, belə strategiya ilə heç bir problemi həll etməyəcək, əksinə, özü və qonşuları üçün daha çox təhlükə yaradacaq. Paşinyan özü bunu dərk edə bilmədiyi və ya anlamaq istəmədiyi üçün onun köməyə ehtiyacı var”.