Azərbaycan və Ermənistan hələ sülh müqaviləsi bağlamasa da, ən azı bu istiqamətdə mühüm addım atıblar. Dekabrın 7-də tərəflərin birgə bəyanatı dərc olundu və orada bir neçə prinsipial əhəmiyyət kəsb edən məqamlar qeyd edildi. İlham Əliyev Administrasiyası ilə Nikol Paşinyanın Ofisi arasında aparılan danışıqlar nəticəsində otuz iki erməni və iki azərbaycanlı hərbçinin azad edilməsi barədə qərar verildi.
AzerTimes xəbər verir ki, bu sözləri sosial şəbəkədə rusiyalı ermənipərəst politoloq Sergey Markedonov yazıb.
O bildirib ki, azad edilən erməni hərbçilər arasında ən çoxu (26 nəfər) hələ 2020-ci ilin dekabrında əsir götürülüb:
“Həmin vaxt İkinci Qarabağ müharibəsinin hərbi əməliyyatları başa çatdıqdan və üçtərəfli bəyanatın (Vladimir Putin-İlham Əliyev-Nikol Paşinyan) imzalanmasından sonra yeni təmas xəttinin ilk “aydınlaşdırılması” baş verdi. Təbii ki, insidentsiz ötüşmədi”.
Markedonov xüsusi olaraq vurğulayıb ki, dekabr sənədində əvvəllər tanınmamış “dqr”i təmsil edən siyasətçilərdən bəhs edilmir:
“Tərəflər sırf hərbçilərlə bağlı müzakirələr aparıb və qərar qəbul ediblər. Əldə edilmiş razılaşmada gələcək siyasi nizamlanma ilə bağlı heç bir sabit xətt qeyd olunmayıb. Bununla belə, dekabrın 7-də imzalanan razılaşmaları qiymətləndirməmək olmaz. Birincisi, onların hər şeydən əvvəl insanlıq ölçüsü var. Ermənistan və Azərbaycan orduları sadəcə abstraksiya və ya “ideal tiplər” deyil, hər şeydən əvvəl konkret adamlardır. Və onlar öz vətənlərinə, ailələrinin, yaxınlarının yanına qayıdırlar.
İkincisi, İrəvan və Bakı tez-tez heç nədə razılığa gəlmirdi. 2023-cü ilin dekabrında isə belə bir razılaşma əldə olunub. Bu, sülh müqaviləsinin tezliklə imzalanmasına qətiyyən təminat vermir. Amma qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsi istiqamətində müəyyən addım atıldı. Ən azı, nəhayət, İkinci Qarabağ müharibəsinin “gedişatını bağlamaq” cəhdi var”.
Sülh müqaviləsinə gəlincə, Markedonov qeyd edib ki, hər şey o qədər də sadə deyil:
“Münaqişənin əsas daşıyıcı strukturu Qarabağ mövzusu idi, lakin bununla yanaşı, eksklavlar və Naxçıvanla materik Azərbaycan arasında əlaqə kimi həssas mövzular da var. Problemin həlli vasitəçilik layihələrinin rəqabəti ilə də çətinləşir. Bu platformada Rusiyaya “Brüssel” və “Vaşinqton” formatları qarşı çıxır. Amerika Dövlət katibinin köməkçisi Ceyms Obrayenin Bakıya gəlməsinə də diqqət yetirmək lazımdır. Vaxt baxımından bu, əslində hərbi əsirlərin azad edilməsi ilə bağlı Ermənistan-Azərbaycan birgə bəyanatının ortaya çıxması ilə üst-üstə düşdü. Vasitəçilər arasında sülh sazişinin əsas məzmunlu sahələrində heç bir xüsusi fikir ayrılığı olmasa da, əsas məsələ Cənubi Qafqazdakı təsir və yeni status-kvondan kimin faydalanacağıdır. Burada, necə deyərlər, variantlar mümkündür”.