ICESCO tərəfindən elan olunan “Qadınlar ili” çərçivəsində “Qadınlar və qızlar elmdə” Beynəlxalq Günü münasibətilə fevralın 11-də videokonfrans formatında keçirilən tədbirdə Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva çıxış edib.
Hər şeydən öncə qeyd olunmalıdır ki, bu gün Azərbaycan ilə ICESCO arasında əməkdaşlıq yüksək səviyyədədir. ICESCO-nun Baş direktoru Salim əl-Malikin başçılığı altında nümayəndə heyəti işğaldan azad olunmuş bəzi ərazilərə səfər edərkən onlarla məscidlərimizin təhqir olunması və yüzlərlə tarixi abidələrimizin dağıdılması daxil olmaqla, ümumi dağıntı və vandalizmin miqyasının şahidi oldular. 14 yanvar 2021-ci ildə Salim əl-Malikin Bakıda olarkən Azərbaycan xalqı üçün olduqca həssas və zərif emosiyalar çağırışdıran, eyni zamanda Qarabağın incisi hesab olunan Şuşa şəhərinin İslam dünyasının paytaxtı olması təklifi ilə çıxış etməsi ICESCO ilə münasibətlərimizə yeni bir nəfəs, istilik gətirdi.
Ölkəmizin ictimai və siyasi həyatında əvəzolunmaz vəzifələr tutan və inkişafına töhfə verən çox sayda məşhur və görkəmli qadın olmuşdur. Bunlara Şərqdəki ilk qadın diplomat Sara Xatun, Şərqin ilk qadın aviatoru Leyla Məmmədbəyova, neft sənayesində universitet dərəcəsi qazanan və Xarici işlər naziri Tahira Tahirova, görkəmli oftalmoloq və akademik Zərifə Əliyeva, peşəkar şərqşünas Aida İmanquliyeva, Şərqdəki ilk qadın opera bəstəkarı Şəfiqə Axundova, Azərbaycanın ilk qadın Milli Qəhrəmanı Salatın Əsgərova və şübhəsiz ki, Azərbaycanın müasir tarixində çoxşaxəli və səmərəli fəaliyyəti ilə dərin izlər açan Mehriban xanım Əliyeva.
Bu gün ölkəmizdə gender məsələlərinə xüsusi diqqət göstərilir. Gender bərabərliyini təşviq etmək üçün əhəmiyyətli işlər görən ilhamverici Azərbaycan qadınları var. Əvvəla, Azərbaycan 1918-ci ildə müsəlman Şərqində ilk dəfə olaraq qadınlara seçki hüququ verən dövlətdir. Ölkəmiz 1991-ci ildə ikinci dəfə müstəqillik əldə etdikdən sonra gender məsələlərilə yaxından məşğul olmaq məqsədilə “Ailə, qadın və uşaq problemləri üzrə Dövlət Komitəsi” yaradılıb.
Hazırda Azərbaycan Parlamentinin spikeri xanımdır, sonuncu çağırılmış parlamentdə qadın deputatların sayı artmışdır. Milli Məclisdə də ailə və qadın məsələləri ilə məşğul olan xüsusi komitə fəaliyyət göstərir. İndiki mərhələdə Azərbaycan qadını ölkənin ictimai-siyasi, mədəni həyatında aktiv fəaliyyət göstərib, aparıcı qüvvəyə malik olmaqla cəmiyyətdə nüfuz sahibidir.
Elm və gender bərabərliyi “Davamlı İnkişaf üzrə 2030 Gündəliyi” daxil olmaqla, beynəlxalq inkişaf məqsədlərinə nail olunması üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. Gənc nəslin gələcəyində də elmin rolu olduqca vacibdir. Qeyd olunduğu kimi ICESCO-nu 2021-ci ili “Qadınlar ili” elan edilməsi yalnız təşkilat tərəfindən qadınların cəmiyyətimizdəki roluna verilən əhəmiyyətin təzahürü deyil, bu, həmçinin onların daha firavan və təhlükəsiz dünya naminə misilsiz töhfəsinin təsdiqidir. COVID-19 ilə mübarizənin ön cəbhəsində dayanan saysız-hesabsız fədakar qadın tədqiqatçı alimlər, həkimlər və səhiyyə işçiləri var.
Azərbaycanda qadınların təhsilinə verilən ən parlaq nümunələrdən birincisi o faktdır ki, müsəlman Şərqində ilk dünyəvi qızlar məktəbi azərbaycanlı xeyriyyəçi Zeynalabdin Tağıyev tərəfindən 1901-ci ildə Bakı şəhərində yaradılmışdır. Bu gün Azərbaycanda savadlılıq səviyyəsi 100 faizə yaxındır, qadınlar ölkəmizdə ali təhsil ocaqlarının müxtəlif pillələrində əhəmiyyətli faiz nisbəti ilə aktiv iştirak edirlər.
Ən vacib məsələlərdən biri kimi qızlar və gənc xanımların elm sahəsində iştirak səviyyəsinin yaxşılaşdırılması üçün münbit şəraitin yaradılmasının davam etdirilməsi və elm sahəsində gender boşluğunun doldurulmasıdır ki, bu istiqamətdə də fundamental addımlar atılır. Belə ki, Azərbaycanın BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə bərabər başladığı “Qadınlar elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyatda” adlı mentorluq proqramı icra olunur.
Şəbnəm HƏSƏNOVA
Politoloq